Verstuiking van de enkelof verzwikking

Wanneer de voet ten opzichte van het onderbeen een te grote beweging naar binnen of naar buiten maakt, dan kunnen de gewrichtsbanden rond het enkelgewricht uitrekken of zelfs scheuren. Dit noemt men een verstuiking of verzwikking. Het is één van de meest voorkomende letsels en kan al optreden bij het afstappen van een trapje of een stoeprand.

Een enkelverzwikking is ook de meest voorkomende sportblessure. Meestal gaat de voet naar binnen en zakt men door de enkel naar buiten toe waarbij de buitenste gewrichtsbanden gekwetst worden. Meestal is de voorste band aan de buitenzijde van de enkel uitgerekt of gescheurd. In ernstige gevallen kunnen de onderste en achterste gewrichtsband aan de buitenzijde van de enkel ook doorgescheurd zijn, wat leidt tot volledige instabiliteit van de enkel.

Een verstuiking gaat (vaak) gepaard met plotse scherpe pijn, meestal aan de buitenkant van de enkel. De ergste pijn wordt na een paar minuten minder, waardoor voorzichtig lopen vaak weer gaat. Het blijft een periode pijnlijk om op uw voet te staan. Een plotse zwelling aan de buitenzijde van de enkel direkt na de verzwikking (vaak het ‘ei’ genoemd) duidt eerder op een bloeding en kan wijzen op een scheur van de banden, of zelfs een barst of breuk van het scheen- en/of kuitbeen. De aard van de behandeling hangt af van de ernst van de enkelverzwikking.

De ernst van de enkelverzwikking wordt opgedeeld in twee graden.

Lichte oprekking en eventueel een geringe scheur van 1 gewrichtsband van de enkel. De symptomen zijn meestal minimaal:

• nagenoeg normale belasting van de enkel is mogelijk (lopen)
• geringe zwelling en pijn
• geen of beperkte bloeduitstorting
• negatieve voorste schuifladetest bij lichamelijk onderzoek (zie verder)

Voor een graad 1 verzwikking is geen specifieke behandeling nodig. Meestal volstaat een periode van rust, koelen d.m.v. ijs en hoogstand gedurende enkele dagen. Daarna treedt een functioneel herstel op van de beschadigde enkelband. U kunt stappen maken, eventueel met een klein steunverband, desnoods met behulp van krukken, tot de ergste pijnklachten voorbij zijn. Hervatten van normale bezigheden is meestal binnen 1-2 weken mogelijk.

Twee enkelbanden en het gewrichtskapsel zijn zodanig ingescheurd dat er te veel speling in het enkelgewricht ontstaat: Er vormt zich een grote bloeduitstorting, meestal veel pijn en zwelling. Een specifieke functionele behandeling in fasen met bandage (brace) van het enkelgewricht is nodig.

De schade is hierbij zo groot dat het enkelgewricht volledig instabiel is. Dan zijn alle drie banden afgescheurd. Er is een uitgebreide bloeduitstorting en zwelling. Het is vaak onmogelijk om op uw enkel te steunen. Volledige immobilisatie van het gewricht is vereist. Deskundige hulp met verwijzing naar een (orthopedisch) chirurg is nodig. Ook bij een afwijkende röntgenfoto (een barst of breuk in het bot) is verwijzing naar een (orthopedisch) chirurg aangewezen.

De behandeling van een verstuiking van de enkel is afhankelijk van de ernst van de verstuiking.

Voor een graad 1 verzwikking is geen specifieke behandeling nodig. Meestal volstaat een periode van rust, koelen d.m.v. ijs en hoogstand gedurende enkele dagen. Daarna treedt een functioneel herstel op van de beschadigde enkelband. U kunt stappen maken, eventueel met een klein steunverband, desnoods met behulp van krukken, tot de ergste pijnklachten voorbij zijn. Hervatten van normale bezigheden is meestal binnen 1-2 weken mogelijk.

Initieel wordt soms via de spoedgevallen een rustgips gegeven. Hierna wordt na 1 week een brace gegeven voor 6 weken en wordt kinesitherapie gestart. De eerst dagen moet u vaak met krukken stappen.

Dezelfde behandeling als bij Graad 2, soms wordt langer een loopgips gegeven. Alleen in gevallen van vaak optredende en invaliderende enkelinstabiliteit d.w.z. als de enkel volledig uit de enkelvork kan kantelen bij het minste, is een operatief herstel van de gewrichtsbanden te overwegen. Vele operatieve technieken voor het herstellen van de enkelstabiliteit zijn beschreven. Uw dokter kan u voorlichten over de operatieve technieken.