Patellofemoraal pijnsyndroomPijnklachten in en rond de knieschijf

Bij het patellofemoraal pijnsyndroom ervaart de patiënt pijnklachten in en rond de knieschijf. Deze pijn aan de voorzijde van de knie komt op alle leeftijden voor, maar vooral in de puberteit en vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Bij het buigen en strekken van de knie loopt de knieschijf door een groeve in het bovenbeen. De knieschijf werkt als een soort katrol, waarop bij het buigen van de knie grote krachten staan vooral bij activiteiten met geplooide knie zoals traplopen, hurken, knielen of rechtkomen uit een diepe zetel.

Een belangrijke oorzaak het patellofemoraal pijnsyndroom is het slecht glijden van de knieschijf in de groeve ten gevolge van een afwijkende stand van de benen of door zwakke of korte spieren rondom de knie. Vaak zijn er echter geen afwijkingen te vinden en is het meer de irritatie van de structuren rondom de knieschijf die leiden tot de klachten. Dit kan het gevolg zijn van overbelasting of een val. Vooral bij een functioneel onevenwicht in de knie door de combinatie van zwakke dijspieren en overgewicht, kan een banaal trauma aanleiding geven tot deze pijn aan de voorzijde van de knie die dan vaak gepaard gaat met het verlies van vertrouwen in de knie.

De behandeling bestaat uit de combinatie van relatieve rust, pijnstillers, oefeningen en stretching. Essentieel is te begrijpen dat de pijn vervelend is, maar onschuldig. U mag de knie normaal gebruiken ondanks de last.

• De activiteiten die de klachten uitlokken moeten zoveel mogelijk vermeden worden. Daarnaast kunnen ijsapplicaties, ontstekingsremmers en pijnstillers de klachten verminderen. U kunt het zadel van de fiets iets hoger zetten om de pijn van de knieschijf te verminderen. Fietsen op licht verzet werkt beter dan zwaar verzet.
   
• Oefeningen die de spieren versterken blijken meer effect te hebben dan rust of pijnmedicatie. De vierhoofdige dijspier of quadriceps, en met name het deel aan de binnenzijde, is van belang voor de sporing van de knieschijf. Het is dan ook belangrijk dat u deze groep spieren goed traint. Naast specifieke oefeningen die de kinesist u kan aanleren is voorzichtig trainen is de fitnesszaal aangewezen. Variatie in toestellen en weerstand is belangrijk voor een goed herstel. Overbelasting bij oefeningen zoals leg-press, step en roeibank moeten natuurlijk vermeden worden. De pijn zou progressief moeten afnemen bij het versterken van de dijspieren. Als de knie geforceerd wordt, neemt de pijn eerder toe en blijft dan bestaan. Dit moet vermeden worden.
   
• Naast versterking van de spieren is het ook belangrijk dat ze goed op lengte zijn. Bij te korte spieren zijn de krachten die op de knie werken anders verdeeld en dit kan tot klachten leiden. Stretching of rekking van de quadriceps (voorzijde bovenbeen), van de hamstrings (achterzijde bovenbeen) en van de kuitspieren (achterzijde onderbeen) is aangewezen.