Rotator cuff scheurdoor slijtage of trauma

De rotator cuff (het rotatorenkapsel) is de naam voor een geheel van 4 platte pezen (subscapularis, supraspinatus, infraspinatus, teres minor) rondom het schoudergewricht. Deze pezen helpen de schouder te stabiliseren en te bewegen.

Een peescheur kan gedeeltelijk (een partiële dikte scheur) of volledig (een volledige dikte scheur) zijn.

Een peescheur kan enerzijds ontstaan door slijtage (overbelasting, leeftijd) of anderzijds door een trauma (ongeval). Soms is er een combinatie van beide.

Meestal veroorzaakt een rotator cuffscheur pijn en krachtsverlies. Dit kan uitgelokt worden door een aantal klinische testen. Bij erg grote scheuren is het soms niet mogelijk de arm zelf te heffen. Anderzijds kan een scheur die geleidelijk ontstaat soms weinig last geven omdat de andere pezen hebben « geleerd » om deels het werk van de gescheurde pees over te nemen.

Een radiografie staat toe om het acromion te beoordelen en om uit te sluiten of er reeds sprake is van arthrose (slijtage van het kraakbeen).

Een echografie kan een scheur van de pees aantonen, echter meestal wordt een arthroCT of arthroMRI gevraagd om goed de uitgebreidheid van de scheur te evalueren evenals de kwaliteit van de spieren (waarvan de pezen het uiteinde vormen).

Een scheur zal niet vanzelf genezen, en wordt ook niet kleiner. De scheur kan soms lange tijd onveranderd blijven en veel mensen kunnen zich aanpassen zonder al te veel last. Op den duur wordt de scheur meestal groter door slijtage of door een plots trauma. Zeer grootte scheuren kunnen soms aanleiding geven tot arthrose van het schoudergewricht (slijtage van het kraakbeen).

Een operatie is zeker niet altijd nodig. Dit hangt af van een aantal factoren : pijn, krachtverlies, aktiviteit, leeftijd. Jonge en aktieve mensen die de schouder (zwaar) belasten zijn het best af met een operatief herstel. Voor wat oudere mensen met een stabiele scheur is een operatief herstel niet steeds nodig en soms zelfs niet mogelijk door de kwaliteit van de pees. Veel van deze scheuren door slijtage (degeneratieve scheuren) kunnen behandeld worden met oefentherapie, medicatie en eventueel infiltraties (cortisonen). Soms is een debridement aangewezen (propêr maken van de scheur).

Indien een operatie aangewezen is kan er geopteerd worden voor een kijkoperatie (arthroscopie) of een open operatie. In beide gevallen moet de scheur worden proper gemaakt (gedebrideerd) en vervolgens moet de pees terug vastgemaakt worden op het bot van de bovenarm.

Meestal wordt in eerste instantie geopteerd voor een kijkoperatie, maar soms kan de chirurg beslissen om het herstel open te realizeren bv bij een grote scheur.

De pees wordt door middel van botankers terug bevestigd op het botuiteinde van de bovenarm. Deze ankers worden in het bot geplaatst en met de ankerdraden wordt de pees dan op het bot getrokken.

Soms is een hechting van de pees niet nodig of niet mogelijk. De scheur kan dan worden proper gemaakt : losse flarden en ontstekingsweefsel wordt dan verijderd (debridement). Ook in dit geval kan een operatie helpen, vooral tegen de pijn.

In zeldzame gevallen wanneer de pijn en beperkingen erg belangrijk zijn en de pezen niet kunnen worden gehecht kan de beste oplossing het plaatsen zijn van een omgekeerde schouderprothese (zie arthrose van de schouder).

Na een arthroscopie kan u meestal de dag na de ingreep het ziekenhuis verlaten.

Na een debridement wordt een draagdoek aangemeten voor enkele dagen, maar mag snel gestart worden met oefentherapie, meestal onder begeleiding van een kinesist. De eerste 6 weken mag er geen kracht worden uitgeoefend.

Na een peeshechting wordt een draagdoek of abductiebrace aangemeten. Deze dienst gedurende 6 weken dag en nacht te worden gedragen. Tijdens deze periode mag u zelf de arm niet omhoog heffen of naar buiten draaien (geen aktieve mobilisatie). Wel wordt er reeds na enkele dagen gestart met oefentherapie waarbij de arm steeds wordt ondersteund (passieve mobilisatie) onder begeleiding van een kinesist zodat de arm niet stijf wordt (ontstaan van een frozen shoulder). Na 6 weken mag u de arm zelfstandig heffen, maar pas na 3 maanden mag gestart worden met krachtoefeningen. De totale herstelperiode neemt meetsal zo’n 3 tot 6 maanden in beslag.