Evenwichtsproblemen

Tekening_Oor

Hoe werkt ons evenwicht?

De coördinatie van ons evenwicht is zeer complex. De hersenen krijgen informatie via de ogen (de visus), het lichaam en de voeten (proprioceptie) en de evenwichtsorganen (perifeer vestibulair systeem). In de hersenen zijn verschillende gebieden actief in het evenwicht. Ook tijdsindeling en ruimte-inzicht hangen hiervan af. Bepaalde receptoren in het hart spelen ook een rol, bijvoorbeeld voor het dag-nachtritme. 

Welke klachten kan een verstoring van het evenwicht geven?

Afhankelijk van waar het probleem zich bevindt, zijn de klachten anders. De meest voorkomende klachten zijn ijlhoofdigheid, draaiduizeligheid, neiging tot vallen en duizeligheid in het hoofd.

Soorten evenwichtsproblemen

Bij een verstoring van het evenwichtsorgaan zullen mensen zich eerder draaiduizelig of ijlhoofdig voelen. Een plotse uitval van een evenwichtsorgaan geeft aanhoudende draaiduizeligheid, alsof men zich continu op een draaimolen bevindt. Het gehoor kan soms mee uitvallen of aan één kant verminderen. Hydrops of zwelling in het evenwichtsorgaan geeft ook draaiduizeligheid, maar dit duurt meestal slechts enkele uren. Als op hetzelfde moment ook het gehoor aan één kant vermindert en er oorsuizen bij komt, wijst dit mogelijk op de ziekte van Menière. Dit komt echter veel minder vaak voor dan men denkt. Kristallen in de kanalen van het evenwicht kunnen loskomen: soms zonder reden, soms na een val. Dit geeft korte draaiduizeligheid of ijlhoofdigheid bij bewegingen. Nekproblemen kunnen dezelfde klachten geven. Gaat duizeligheid gepaard met krachtsverlies in arm of been of verstoorde spraak, dan wijst dit op een bloeding of klonter in de aders van de hersenen. Dit is een urgentie, die via spoed opgevangen wordt. Op oudere leeftijd hebben instabiliteit en duizeligheid vaak meerdere oorzaken. Door ouderdom zijn de reflexen minder snel, werken de evenwichtsorganen iets minder vlot, geven de voeten minder goed signalen door en is er ook vaak een zichtprobleem. 

Hoe worden perifere evenwichtsproblemen behandeld?

Gezien de grote verscheidenheid aan oorzaken, is hier geen eenduidig antwoord. Een korte samenvatting: 

  • Bij een probleem met kristallen wordt een manoeuvre uitgevoerd om ze opnieuw op de juiste plaats te brengen.
  • Bij uitval van een evenwichtsorgaan wordt vooral de duizeligheid met medicatie behandeld. Na de acute fase worden revalidatieoefeningen opgestart.
  • De ziekte van Menière wordt met medicatie behandeld.

Hoe kan je evenwichtsproblemen voorkomen?

Vaak kan je preventief weinig doen, op enkele uitzonderingen na. Op oudere leeftijd blijft het belangrijk de evenwichtsorganen te trainen door voldoende te bewegen.