Meniscusscheur

Op welke medische dienst(en) kan u terecht?

Wat is een meniscusscheur

Bij de mens bevinden zich in elke knie 2 menisci: één aan de binnenzijde en één aan de buitenzijde van de knie. De meniscus is een halve maanvormige structuur van kraakbenig bindweefsel (fibreus kraakbeen) die dienst doet als een soort schokdemper tussen het bovenbeen en onderbeen. Doordat alleen de randen van de meniscus doorbloed zijn, is er een slechte spontane genezing van eventuele meniscusscheuren. Bij een kijkoperatie wordt getracht zo veel mogelijk van de meniscus te bewaren omdat de meniscus een belangrijke beschermende functie heeft. 

Diagnose van een meniscusscheur

De klachten die ontstaan bij een scheur van de meniscus zijn

  • Pijn in de knie, aan de kant van de scheur
  • Zwelling en vochtproductie in de knie door irritatie van het gewricht.
  • De knie kan onbetrouwbaar aanvoelen met het gevoel van doorzakken.
  • De knie vertoont een verspringend fenomeen bij bewegen en kan soms blokkeren in een bepaalde stand waardoor hij niet meer wil plooien of strekken.

Als er belangrijke klachten ontstaan in het dagelijks leven moet operatief ingegrepen worden. Er zijn verschillende soorten scheuren, op verschillende plaatsen in de meniscus. Een gescheurde meniscus kan naast de genoemde klachten ook kraakbeenschade doen ontstaan. Dit gaat steeds gepaard met meer uitgesproken zwelling van de knie. Bij oudere mensen geven degeneratieve meniscusscheuren na een paar weken of maanden vaak zeer weinig klachten zodat een kijkoperatie soms niet nodig is.

Een scheur in de meniscus kan meestal goed gediagnostiseerd worden bij het klinisch onderzoek. Als de diagnose van een gescheurde meniscus onduidelijk is of er worden belangrijke kraakbeenletsels vermoed, dan wordt er eerst een MRI scan of een arthro-CT scan gemaakt.

Behandeling van een meniscusscheur

Bij een kijkoperatie van de knie of arthroscopie wordt alleen het gescheurde gedeelte van de meniscus verwijderd. Bij een jonge patiënt met een recent knie-ongeval en een meniscusscheur in het doorbloede gedeelte tegen het kapsel van de knie, wordt de scheur van de meniscus gehecht in plaats van verwijderd. Dit is eerder een uitzondering en komt meestal voor na een ernstige verstuiking van de knie waarbij verschillende letsels optreden zoals instabiliteit door een scheur van een of meerdere gewrichtsbanden.

Meniscusscheur AZ Klina

Voorbereiding op een artroscopie voor meniscusscheur

Voor de operatie zullen een aantal vooronderzoeken en voorbereidingen plaatsvinden:

  • De operatiedag wordt ingepland. Een kijkoperatie van de knie vindt plaats via daghospitalisatie. Dit betekent dat u de dag van de operatie weer naar huis kunt.
  • U bezoekt de verpleegkundige op de pre-operatieve raadpleging. Er zal minimaal een vragenlijst moeten ingevuld worden. Eventueel zullen er nog enkele onderzoeken moeten gebeuren (bloedonderzoek, elektrocardiogram, …). De aanvraagformulieren en meer informatie over deze onderzoeken vindt u in uw blauwe pre-opname map. Indien gewenst kunt u ook een anesthesist raadplegen die bepaalt of u de operatie kunt ondergaan en geeft u uitleg over de verschillende vormen van verdoving en pijnbestrijding zowel tijdens als na de kijkoperatie. Meer informatie over anesthesie leest u hier.
  • U haalt op tijd krukken in huis, die u op de dag van de operatie meebrengt naar het ziekenhuis. Dit kunt u onder andere regelen via uw ziekenfonds of een thuiszorgwinkel.
  • Na een kijkoperatie van de knie zijn krukken niet langdurig nodig maar meestal wel comfortabel gedurende de eerste dagen als de knie nog gevoelig is.

Hoe verloopt de operatiedag?

Op de dag van opname voor de operatie draagt u gemakkelijk zittende kleding en schoeisel. Persoonlijke spullen zoals geneesmiddelen, kleding en toiletartikelen brengt u mee naar het ziekenhuis, evenals uw krukken. Laat waardevolle spullen zoveel mogelijk thuis. De operatiedag verloopt als volgt:

  • U verschijnt nuchter op de afgesproken tijd in het ziekenhuis. U dient twee uur voor de aangegeven operatietijd aanwezig te zijn.
  • Na de voorbereiding door de anesthesist vindt de operatie plaats in de operatiekamer.
  • Als u een plaatselijke verdoving of een ruggenprik heeft, kunt u meekijken met de ingreep en uitleg krijgen over de behandeling van uw knieletsel.
  • Na de kijkoperatie komt u rustig bij van de verdoving in de ontwaakruimte.
  • Uw orthopedisch chirurg komt u uitleggen hoe u mag lopen of krukken noodzakelijk zijn en welke oefeningen u thuis moet doen na de kijkoperatie om het herstel spoedig te laten verlopen.
  • Op het moment dat u voldoende hersteld bent na de operatie en de orthopedisch chirurg en anesthesist akkoord zijn met uw ontslag, mag u dezelfde dag terug naar huis. Na de operatie mag u niet zelf naar huis rijden en de eerste 24 uur is thuis toezicht door uw begeleider aangewezen.

Hoe verloopt het herstel na een artroscopie

Het herstel van een kijkoperatie van de knie duurt 2 tot 6 weken en verloopt in grote lijnen als volgt:

  • U mag na de kijkoperatie dezelfde dag naar huis.
  • De orthopedisch chirurg heeft u uitgelegd hoelang u met krukken moet lopen en welke oefeningen u moet doen.
  • Buig de knie de eerste dagen na de kijkoperatie voorzichtig om een goede genezing van de wondjes toe te laten.
  • Bij ontslag krijgt u waterafsluitende pleisters ter hoogte van de wondjes zodat u zonder problemen kunt douchen. De hechtingen of steristrips mogen 10 dagen na de kijkoperatie verwijderd worden.
  • De pleisters dient u te laten zitten gedurende 10 dagen om de wondjes droog te houden, zodat de wondjes goed kunnen genezen en de kans op infectie zo klein mogelijk is.
  • Na de kijkoperatie kan de knie enige tijd dikker zijn dan normaal, door belasten en oefenen kan deze zwelling nog toenemen.
  • Tijdens de revalidatieperiode na de kijkoperatie moet u de bewegingen van de knie verder opbouwen, de kracht van de dijspier trainen en een normale functie van de knie herwinnen.
  • Frequent en voorzichtig oefenen is nodig om de spierkracht en coördinatie optimaal te revalideren. Kinesitherapie is hierbij soms nodig. Pijn en zwelling rond de knie geven aan dat de grens van het belasten bereikt is.
  • Ijs is een goede pijnstiller en vermindert de ontstekingsreactie. We raden u aan 3 tot 4 maal per dag gedurende 15 tot 20 minuten ijs te leggen tot de zwelling en het warmtegevoel verdwenen zijn.
  • Na 2 weken zijn de meeste patiënten in staat om de meeste activiteiten van het dagelijks leven weer op te bouwen maar het kan 6 weken duren voor de knie helemaal normaal aanvoelt. U mag weer autorijden als uw knie betrouwbaar aanvoelt en dus krachtig en stabiel genoeg is. De termijn waarop werk kan worden hervat na de kijkoperatie, hangt af van het soort werk dat u doet en de aantasting in de knie. Dit kan variëren tussen 1 en 6 weken.
  • Bij meniscushechting of ernstige kraakbeenletsels wordt meestal een ander advies gegeven dan hierboven beschreven. Zo zal de volledige belasting van de knie bij stappen en het diep plooien beperkt worden gedurende meestal 6 weken. Dit zal uitgebreid met u besproken worden.

Mogelijke complicaties

Bij iedere ingreep kunnen complicaties ontstaan. Zo ook bij de kijkoperatie van de knie omwille van een gescheurde meniscus, al is de kans op een complicatie bij deze ingreep zeer gering. 

Overleg bij onderstaande complicaties na een kijkoperatie met uw specialist voor eventuele behandeling:

  • Nabloeding van de wondjes of een bloeding in de knie.
  • De wondjes blijven soms lang gevoelig na een kijkoperatie.
  • Er kan een trombose of longembolie ontstaan.
  • Infectie van het kniegewricht na behandeling van de gescheurde meniscus.
  • Schade door de kijkoperatie aan structuren rond de knie, zoals zenuwen of bloedvaten, is zeer zeldzaam.

Soms is het resultaat van de kijkoperatie van uw knie niet wat u ervan had gehoopt. Dit kan te maken hebben met de oorzaak van uw klachten die niet of niet volledig met de kijkoperatie is op te lossen. Het is belangrijk dat u hierover praat met uw orthopedisch chirurg.

Verwachtingen na artroscopie voor meniscusscheur

In het algemeen is een kijkoperatie van de knie voor de behandeling van een gescheurde meniscus een ingreep met zeer goede prognose en weinig complicaties. Uw orthopedisch chirurg zal u tijdens de preoperatieve raadpleging op de polikliniek het verwachte resultaat van de ingreep uitleggen. De verwachtingen die u mag hebben van de behandeling hangen af van de diagnose die werd gesteld tijdens de operatie en behandeling die werd uitgevoerd. Voor ontslag krijgt u verdere informatie over de vaststellingen tijdens de operatie. Onduidelijkheden hierover kunt u bespreken. Is de afwijking gering zoals bij een kleine maar hinderlijke scheur van de meniscus dan kan het resultaat verbluffend snel en goed zijn.

Veel gestelde vragen

Een antwoord op enkele veel gestelde vragen kan u hier terugvinden.

Mijn meniscus is gescheurd, wat gaat er gebeuren?

Een gescheurde meniscus geneest meestal niet vanzelf. Soms kan de scheur gehecht worden, maar meestal zal het gescheurde gedeelte van de meniscus verwijderd worden. Er wordt zo weinig mogelijk van de meniscus verwijderd, om de schokabsorberende functie van de meniscus zo goed mogelijk te bewaren. Het gedeelte van de meniscus dat verwijderd werd, groeit niet meer aan. 

Mag ik mijn knie volledig belasten na een meniscus operatie?

Meestal mag dat wel. Maar als de meniscus gehecht werd of bij bepaalde kraakbeenletsels, kan het soms nodig zijn om 6 weken krukken te gebruiken met gedeeltelijke steunname. Daarnaast is er een formeel verbod om diep te hurken of te knielen gedurende 3 maanden.

Uit wat voor weefsel bestaat de meniscus?

De meniscus is een halve maanvormige schijfje van kraakbenig bindweefsel (fibreus kraakbeen) dat aan de randen dikker is en in het midden dun uitloopt. Doordat een meniscus slecht doorbloed is, geneest een scheur bijna nooit spontaan. Lees meer 

Ik ben al wat ouder, heeft het opereren van een gescheurde meniscus nog wel zin?

Het kan zeker zin hebben om een gescheurde meniscus te opereren ook bij een oudere patiënt, vooral als de kraakbeenslijtage in de knie meevalt en als de knie mechanische klachten vertoont zoals blokkage door een losliggend deel van de gescheurde meniscus. Anderzijds geeft een degeneratieve scheur van een meniscus bij een oudere persoon na een initiële pijnlijke periode vaak zeer weinig klachten zodat een kijkoperatie niet steeds noodzakelijk is.

Kan de meniscus opnieuw scheuren?

Omdat meestal niet de gehele meniscus verwijderd wordt, kan in het achtergebleven gedeelte van de meniscus inderdaad een nieuwe scheur ontstaan. Dit geldt vooral voor de degeneratieve en wat verouderde meniscus. Een nieuwe scheur van de meniscus kan opnieuw behandeld worden met een kijkoperatie.

Hoe groot is de kans dat een gehechte meniscus geneest?

De kans op genezing van een gehechte meniscus hangt af van vele factoren: de plaats en grootte van de scheur, de kwaliteit van de meniscus, de fixatie van de scheur, de nabehandeling en vooral ook van de stabiliteit van de knie. De kans op genezing van een gehechte meniscus is klein bij een instabiele knie met een gescheurde voorste kruisband. Bij jonge patiënten met gecombineerde ernstige letsels in de knie wordt een reconstructie van de voorste kruisband altijd voorgesteld. De kans op genezing van een gehechte meniscus ligt dan tussen 80 en 90 %.

Hoeveel pijn heb ik na de kijkoperatie?

Meestal valt de pijn erg mee na een operatieve behandeling van de gescheurde meniscus. Om die reden kan de operatie via daghospitalisatie plaatsvinden. U krijgt adviezen om voldoende pijnmedicatie (Paracetamol volstaat meestal) en soms een ontstekingsremmer (Diclofenac of Ibuprofen) in te nemen. Regelmatige ijspakking kan nuttig zijn om de pijn en de zwelling van de knie te beperken.

Hoe groot is de kans op slijtage na verwijdering van de meniscus?

​In het verleden werd de meniscus in zijn geheel verwijderd, ook al was deze slechts gedeeltelijk gescheurd. Omdat we nu weten dat de knie sneller kan verslijten na verwijdering van de volledige meniscus, wordt alleen een zo klein mogelijk deel van de gescheurde meniscus weggenomen. Hoe groter de scheur en het verwijderde deel van de meniscus, hoe groter de kans op artrose. Instabiliteit van de knie door bijvoorbeeld een gescheurde voorste kruisband en bestaande kraakbeenslijtage in de knie, spelen ook een belangrijke rol. 

Moet ik na de kijkoperatie starten met kinesitherapie?

Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u een voorschrift voor kinesitherapie mee maar meestal hoeft dit niet gebruikt te worden. De eenvoudige oefeningen regelmatig herhalen, de knie normaal gebruiken in het dagelijks leven en eventueel fietsen volstaan voor een goede revalidatie. Als u wel moet starten met kinesitherapie, dan zal uw orthopedisch chirurg dat met u bespreken.

Welke oefeningen kan ik doen na de knie kijkoperatie?

Na de kijkoperatie wordt aangeraden elk uur 10 keer de bovenbeenspier 6 seconden aan te spannen en 5 seconden te ontspannen. U kunt elk uur de knie 10 minuten laten doorhangen. Tijdens maaltijden wordt geadviseerd de knie in 90 graden te houden. Elk uur gedurende 5 minuten de knie actief te buigen en strekken.

Heb ik thuis hulp nodig na de knie kijkoperatie?

De eerste dagen na de kijkoperatie bent u niet zo mobiel als anders. Het is dan prettig als familie of vrienden een handje kunnen helpen. De eerste nacht na de kijkoperatie is het aangewezen dat u niet alleen thuis bent.

Wanneer mag ik weer werken, sporten en deelnemen aan het verkeer?

U mag weer autorijden, fietsen en sporten als uw knie weer betrouwbaar is en dus krachtig en stabiel aanvoelt. Een normaal gangpatroon en het naar beneden lopen op de trap zonder de leuning te gebruiken geven een aanwijzing over een goede spiercontrole. De termijn waarop werk kan worden hervat na de kijkoperatie van de knie, hangt uiteraard af van het soort werk dat u doet en varieert tussen 1 tot 6 weken.

In het algemeen wordt 1 tot 2 weken voorzien voor een kantoorbaan en 3 tot 6 weken voor zwaarder werk. De verplaatsingen met de wagen of de fiets moeten uiteraard mogelijk zijn. Als de knie het toelaat, mogen de meeste sportactiviteiten voorzichtig worden hervat na 4 tot 6 weken. Fietsen is een goede activiteit om de knie terug soepel te krijgen en de dijspier te trainen zonder de knie te overbelasten.

Wanneer moet ik op controle?

Als de hechtingen door de huisarts verwijderd worden na een tiental dagen en er is een goede evolutie, dan is een controle op de raadpleging orthopedie meestal niet nodig. U bent uiteraard welkom bij aanhoudende pijn en zwelling ondanks rust en ijsapplicaties of bij ongerustheid. In geval van kraakbeenletsels wordt er vaak toch een controle voorzien 4 tot 6 weken na de ingreep omdat de genezing bij kraakbeenletsels steeds langzamer is. U belt best tijdig voor een afspraak. Uiteraard kunt u met vragen steeds terecht bij uw behandelende arts of huisarts.

Wanneer moet ik contact opnemen met het ziekenhuis?

Bij vragen kunt u altijd contact met ons opnemen. Tijdens de kantoortijden kunt u het secretariaat orthopedie in het ziekenhuis bereiken op het telefoonnummer 03 650 50 55. Bij zeer acute problemen zoals hoge koorts, lekkende wonde of een warme en pijnlijke kuit, kunt u zich ook steeds wenden tot uw huisarts of de dienst spoedgevallen van het ziekenhuis (tel. 03/650 50 45).

U kunt zich thuis voorbereiden op de operatie door de u geleverde informatie goed door te nemen. Bij eventuele vragen kunt u best een afspraak maken met uw orthopedisch chirurg die de operatieve procedure, de revalidatie, de risico’s en het verwachte resultaat van de ingreep met u zal bespreken.