Meniscusscheur

Bij de mens bevinden zich in elke knie 2 menisci: één aan de binnenzijde en één aan de buitenzijde van de knie. De meniscus is een halve maanvormige structuur van kraakbenig bindweefsel (fibreus kraakbeen) die dienst doet als een soort schokdemper tussen het bovenbeen en onderbeen. Doordat alleen de randen van de meniscus doorbloed zijn, is er een slechte spontane genezing van eventuele meniscusscheuren. Bij een kijkoperatie wordt getracht zo veel mogelijk van de meniscus te bewaren omdat de meniscus een belangrijke beschermende functie heeft. 

De klachten die ontstaan bij een scheur van de meniscus zijn

• Pijn in de knie, aan de kant van de scheur
• Zwelling en vochtproductie in de knie door irritatie van het gewricht.
• De knie kan onbetrouwbaar aanvoelen met het gevoel van doorzakken.
• De knie vertoont een verspringend fenomeen bij bewegen en kan soms blokkeren in een bepaalde stand waardoor hij niet meer wil plooien of strekken.

Als er belangrijke klachten ontstaan in het dagelijks leven moet operatief ingegrepen worden. Er zijn verschillende soorten scheuren, op verschillende plaatsen in de meniscus. Een gescheurde meniscus kan naast de genoemde klachten ook kraakbeenschade doen ontstaan. Dit gaat steeds gepaard met meer uitgesproken zwelling van de knie. Bij oudere mensen geven degeneratieve meniscusscheuren na een paar weken of maanden vaak zeer weinig klachten zodat een kijkoperatie soms niet nodig is.

Een scheur in de meniscus kan meestal goed gediagnostiseerd worden bij het klinisch onderzoek. Als de diagnose van een gescheurde meniscus onduidelijk is of er worden belangrijke kraakbeenletsels vermoed, dan wordt er eerst een MRI scan of een arthro-CT scan gemaakt.

Bij een kijkoperatie van de knie of arthroscopie wordt alleen het gescheurde gedeelte van de meniscus verwijderd. Bij een jonge patiënt met een recent knie-ongeval en een meniscusscheur in het doorbloede gedeelte tegen het kapsel van de knie, wordt de scheur van de meniscus gehecht in plaats van verwijderd. Dit is eerder een uitzondering en komt meestal voor na een ernstige verstuiking van de knie waarbij verschillende letsels optreden zoals instabiliteit door een scheur van een of meerdere gewrichtsbanden.

Voor de operatie zullen een aantal vooronderzoeken en voorbereidingen plaatsvinden:

• De operatiedag wordt ingepland. Een kijkoperatie van de knie vindt plaats via daghospitalisatie. Dit betekent dat u de dag van de operatie weer naar huis kunt.
• U bezoekt de verpleegkundige op de pre-operatieve raadpleging. Er zal minimaal een vragenlijst moeten ingevuld worden. Eventueel zullen er nog enkele onderzoeken moeten gebeuren (bloedonderzoek, elektrocardiogram, …). De aanvraagformulieren en meer informatie over deze onderzoeken vindt u in uw blauwe pre-opname map. Indien gewenst kunt u ook een anesthesist raadplegen die bepaalt of u de operatie kunt ondergaan en geeft u uitleg over de verschillende vormen van verdoving en pijnbestrijding zowel tijdens als na de kijkoperatie. Meer informatie over anesthesie leest u hier.
• U haalt op tijd krukken in huis, die u op de dag van de operatie meebrengt naar het ziekenhuis. Dit kunt u onder andere regelen via uw ziekenfonds of een thuiszorgwinkel.
• Na een kijkoperatie van de knie zijn krukken niet langdurig nodig maar meestal wel comfortabel gedurende de eerste dagen als de knie nog gevoelig is.

Op de dag van opname voor de operatie draagt u gemakkelijk zittende kleding en schoeisel. Persoonlijke spullen zoals geneesmiddelen, kleding en toiletartikelen brengt u mee naar het ziekenhuis, evenals uw krukken. Laat waardevolle spullen zoveel mogelijk thuis. De operatiedag verloopt als volgt:

• U verschijnt nuchter op de afgesproken tijd in het ziekenhuis. U dient twee uur voor de aangegeven operatietijd aanwezig te zijn.
• Na de voorbereiding door de anesthesist vindt de operatie plaats in de operatiekamer.
• Als u een plaatselijke verdoving of een ruggenprik heeft, kunt u meekijken met de ingreep en uitleg krijgen over de behandeling van uw knieletsel.
• Na de kijkoperatie komt u rustig bij van de verdoving in de ontwaakruimte.
• Uw orthopedisch chirurg komt u uitleggen hoe u mag lopen of krukken noodzakelijk zijn en welke oefeningen u thuis moet doen na de kijkoperatie om het herstel spoedig te laten verlopen.
• Op het moment dat u voldoende hersteld bent na de operatie en de orthopedisch chirurg en anesthesist akkoord zijn met uw ontslag, mag u dezelfde dag terug naar huis. Na de operatie mag u niet zelf naar huis rijden en de eerste 24 uur is thuis toezicht door uw begeleider aangewezen.

Het herstel van een kijkoperatie van de knie duurt 2 tot 6 weken en verloopt in grote lijnen als volgt:

• U mag na de kijkoperatie dezelfde dag naar huis.
• De orthopedisch chirurg heeft u uitgelegd hoelang u met krukken moet lopen en welke oefeningen u moet doen.
• Buig de knie de eerste dagen na de kijkoperatie voorzichtig om een goede genezing van de wondjes toe te laten.
• Bij ontslag krijgt u waterafsluitende pleisters ter hoogte van de wondjes zodat u zonder problemen kunt douchen. De hechtingen of steristrips mogen 10 dagen na de kijkoperatie verwijderd worden.
• De pleisters dient u te laten zitten gedurende 10 dagen om de wondjes droog te houden, zodat de wondjes goed kunnen genezen en de kans op infectie zo klein mogelijk is.
• Na de kijkoperatie kan de knie enige tijd dikker zijn dan normaal, door belasten en oefenen kan deze zwelling nog toenemen.
• Tijdens de revalidatieperiode na de kijkoperatie moet u de bewegingen van de knie verder opbouwen, de kracht van de dijspier trainen en een normale functie van de knie herwinnen.
• Frequent en voorzichtig oefenen is nodig om de spierkracht en coördinatie optimaal te revalideren. Kinesitherapie is hierbij soms nodig. Pijn en zwelling rond de knie geven aan dat de grens van het belasten bereikt is.
• Ijs is een goede pijnstiller en vermindert de ontstekingsreactie. We raden u aan 3 tot 4 maal per dag gedurende 15 tot 20 minuten ijs te leggen tot de zwelling en het warmtegevoel verdwenen zijn.
• Na 2 weken zijn de meeste patiënten in staat om de meeste activiteiten van het dagelijks leven weer op te bouwen maar het kan 6 weken duren voor de knie helemaal normaal aanvoelt. U mag weer autorijden als uw knie betrouwbaar aanvoelt en dus krachtig en stabiel genoeg is. De termijn waarop werk kan worden hervat na de kijkoperatie, hangt af van het soort werk dat u doet en de aantasting in de knie. Dit kan variëren tussen 1 en 6 weken.
• Bij meniscushechting of ernstige kraakbeenletsels wordt meestal een ander advies gegeven dan hierboven beschreven. Zo zal de volledige belasting van de knie bij stappen en het diep plooien beperkt worden gedurende meestal 6 weken. Dit zal uitgebreid met u besproken worden.

Bij iedere ingreep kunnen complicaties ontstaan. Zo ook bij de kijkoperatie van de knie omwille van een gescheurde meniscus, al is de kans op een complicatie bij deze ingreep zeer gering. 

Overleg bij onderstaande complicaties na een kijkoperatie met uw specialist voor eventuele behandeling:

• Nabloeding van de wondjes of een bloeding in de knie.
• De wondjes blijven soms lang gevoelig na een kijkoperatie.
• Er kan een trombose of longembolie ontstaan.
• Infectie van het kniegewricht na behandeling van de gescheurde meniscus.
• Schade door de kijkoperatie aan structuren rond de knie, zoals zenuwen of bloedvaten, is zeer zeldzaam.

Soms is het resultaat van de kijkoperatie van uw knie niet wat u ervan had gehoopt. Dit kan te maken hebben met de oorzaak van uw klachten die niet of niet volledig met de kijkoperatie is op te lossen. Het is belangrijk dat u hierover praat met uw orthopedisch chirurg.

In het algemeen is een kijkoperatie van de knie voor de behandeling van een gescheurde meniscus een ingreep met zeer goede prognose en weinig complicaties. Uw orthopedisch chirurg zal u tijdens de preoperatieve raadpleging op de polikliniek het verwachte resultaat van de ingreep uitleggen. De verwachtingen die u mag hebben van de behandeling hangen af van de diagnose die werd gesteld tijdens de operatie en behandeling die werd uitgevoerd. Voor ontslag krijgt u verdere informatie over de vaststellingen tijdens de operatie. Onduidelijkheden hierover kunt u bespreken. Is de afwijking gering zoals bij een kleine maar hinderlijke scheur van de meniscus dan kan het resultaat verbluffend snel en goed zijn.

Een antwoord op enkele veel gestelde vragen kan u hier terugvinden.

U kunt zich thuis voorbereiden op de operatie door de u geleverde informatie goed door te nemen. Bij eventuele vragen kunt u best een afspraak maken met uw orthopedisch chirurg die de operatieve procedure, de revalidatie, de risico’s en het verwachte resultaat van de ingreep met u zal bespreken.